Öğrenci Yaşam Maliyeti Araştırması
Foreks tarafından gerçekleştirilen Öğrenci Yaşam Maliyeti Araştırması’na göre, özel yurtlarda ikamet eden bir üniversite öğrencisinin yaşam maliyeti, bir yıl içerisinde %57,17 oranında bir artış göstererek aylık 22.920 TL’ye ulaşmıştır. İstanbul Planlama Ajansı’nın yaptığı araştırmalar, üç kişilik bir evde yaşayan bir öğrencinin aylık giderlerinin, bir önceki yıla göre %49,59 oranında artışla 12.535 TL’den asgari ücretin de üzerinde, 18.750 TL’ye yükseldiğini göstermektedir.
Bu araştırmada en yüksek artışın kültür, sanat ve kırtasiye harcamalarında gözlemlendiği, en düşük artışın ise ulaşım ve teknoloji masraflarında olduğu belirtilmiştir. Açıklamada şu ifadelere yer verilmiştir:
“Barınma, büyük şehirlerde yaşayan öğrencilerin en büyük gider kalemi olmayı sürdürmektedir; bununla birlikte yükseköğrenim gören gençlerin pek çok gereksinimi, artan enflasyon oranlarıyla birlikte daha maliyetli hale gelmiştir. İstanbul Planlama Ajansı, 2024 Haziran verileri üzerinden gerçekleştirdiği Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Maliyeti Araştırması ile İstanbul’da yaşayan bir üniversite öğrencisinin aylık ve yıllık yaşam maliyetinin ne kadar değiştiğini hesaplamıştır.”
Yapılan hesaplamalar, öğrenci yaşamına özgü maliyet unsurları olarak tanımlanabilecek barınma, market ve dışarıdan yemek giderleri, fatura ödemeleri, kültür-sanat, kırtasiye, kişisel bakım ve ulaşım harcamaları gibi temel harcama kalemlerine yönelik birincil ve ikincil veriler üzerinden gerçekleştirilmiştir. Barınma, market ve dışarıdan yemek harcamaları gibi düzenli giderler aylık olarak hesaplanırken; kıyafet ve teknoloji harcamaları gibi düzensiz giderler yıllık olarak değerlendirilmiştir.
Harcama kalemleri arasında en yüksek artışın kültür-sanat ve kırtasiye alanlarında gözlemlendiği, en düşük artışın ise ulaşım ve teknoloji masraflarında olduğu tespit edilmiştir. Üniversite öğrencilerinin yaşam maliyetleri içerisinde barınma ve fatura ödemelerinin payını doğru bir şekilde belirlemek amacıyla farklı hane tiplerine göre çeşitli hesaplamalar yapılmıştır. Bu doğrultuda, üniversite öğrencileri iki kategoriye ayrılmıştır:
- Özel yurtlarda yaşayanlar
- Öğrenci evinde kalanlar
Özel yurtlarda kalan gençlerin barınma masrafı, yapılan saha araştırmasından elde edilen verilerin ortalaması üzerinden hesaplanmıştır. Öğrenci evinde kalanlar için ise, İstanbul’daki mahalle bazında elde edilen kira birim fiyatları kullanılarak, İstanbul’da üniversite öğrencilerinin sıkça ev kiraladığı mahallelerden ortalama kira birim fiyatı belirlenmiştir. Bu hesaplama, ortalama 120 metrekare, 3+1 odalı bir ev için üç öğrencinin barınma giderini kişi başına düşen kira maliyeti olarak göstermektedir.
Ayrıca, market ve dışarıdan yemek harcamaları, fatura ödemeleri, kişisel bakım, kıyafet ve kültür-sanat harcamalarında İstanbul Planlama Ajansı tarafından düzenli olarak yayımlanan İstanbul’da Yaşam Maliyeti Araştırması’nın örnekleminde yer alan üniversite öğrencileri verileri kullanılmıştır. Fatura harcamaları açısından, bir üniversite öğrencisinin ortalama telefon, internet, su, elektrik ve doğalgaz fatura ücretleri referans alınmış; özel yurtlarda kalan üniversite öğrencilerinin internet, su, elektrik ve doğalgaz faturaları yaşam maliyeti hesaplamasına dahil edilmemiştir. Öğrencilerin ulaşım maliyeti ise bir aylık öğrenci abonman ücreti baz alınarak hesaplanmıştır.
