Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan açıklamalara göre, merkezi yönetim bütçesi verileri kullanılarak gerçekleştirilen hesaplamalara göre, 2023 yılı itibarıyla Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri için toplam 98 milyar 737 milyon TL harcama yapılmıştır. Bu harcama, merkezi yönetim bütçesinin toplamı içinde %1,38’lik bir oranı temsil etmektedir. Ayrıca, bu harcamaların Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içinde oranı ise %0,38 olarak hesaplanmıştır. 2024 yılı için merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetlerine ayrılan tahsisat ise 174 milyar 627 milyon TL olarak öngörülmektedir.
Merkezi Yönetim Bütçesinden Ar-Ge Harcamalarının GSYH ve Bütçe İçindeki Payı
2008-2023 yılları arasında merkezi yönetim bütçesinden yapılan Ar-Ge harcamalarının GSYH ve bütçe içindeki payları incelendiğinde, 2023 yılında en fazla fonlamanın %70,8 oranıyla genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldığı görülmektedir. Bu sosyo-ekonomik hedefi; %5,8 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %5,5 ile diğer kaynaklardan finanse edilen genel bilgi gelişimi, %4,5 ile savunma ve %3,9 ile tarım takip etmektedir. 2024 yılı için hesaplanan başlangıç ödeneklerine göre, Ar-Ge için en fazla ödeneğin %73,2 ile yine genel bilgi gelişimi için üniversitelere ayrılması beklenmektedir. Diğer kaynaklardan finanse edilen genel bilgi gelişimi, %5,1 oranıyla ikinci sırada yer alırken, savunma ile endüstriyel üretim ve teknoloji %4,9 ile bu hedefleri izlemektedir.
2023 Yılında En Fazla Harcamanın Yapıldığı Sosyo-Ekonomik Hedefler
2023 yılı itibarıyla merkezi yönetim bütçesinden uluslararası Ar-Ge programlarına 2,2 milyar TL ayrıldığı belirtilmiştir. Bu bağlamda, uluslararası Ar-Ge programlarının alt kategorilerine göre yapılan harcamalarda, Avrupa çapında yürütülen Ar-Ge programları için tahsis edilen kamu fonu 1,3 milyar TL ile en yüksek paya sahip olmuştur. Bunu, 592 milyon TL ile uluslararası Ar-Ge faaliyeti yürüten kuruluşlara ait fonlar ve 303 milyon TL ile ikili veya çok taraflı uluslararası Ar-Ge programları izlemektedir. 2024 yılı için uluslararası Ar-Ge programlarına ayrılan tahsisat ise 2,7 milyar TL olarak planlanmıştır. İlk sırada 1,6 milyar TL ile Avrupa çapında yürütülen Ar-Ge programları yer alırken, bunu 722 milyon TL ile uluslararası Ar-Ge faaliyeti yürüten kuruluşlara ait fonlar ve 357 milyon TL ile ikili veya çok taraflı uluslararası Ar-Ge programları takip etmektedir.
Uluslararası Düzeyde Koordine Edilen Ar-Ge Faaliyetleri
Dolaylı Ar-Ge teşviklerine ilişkin verilerin detaylandırılarak kamuoyuyla paylaşılacağı bilgisi verilmiştir. Bu veriler, Ar-Ge faaliyetlerinin daha verimli hale gelmesi ve ülke ekonomisine katkı sağlaması açısından büyük önem taşımaktadır.
