Türkiye’de Beklenen Yaşam Süresi Üzerine Veriler
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan son açıklamalara göre, doğuşta beklenen yaşam süresi, yeni doğmuş bir bireyin mevcut ölümlülük risklerine maruz kalması durumunda yaşaması beklenen ortalama yıl sayısıdır. Bu kapsamda, Türkiye’de 2020-2022 döneminde doğuşta beklenen yaşam süresi 77,5 yıl iken, 2021-2023 döneminde bu rakam 77,3 yıla düşmüştür.
Kadınların erkeklerden daha uzun yaşadığı gözlemlendi
Doğuşta beklenen yaşam süresi cinsiyete göre incelendiğinde, Türkiye’de 2020-2022 döneminde erkeklerde 74,8 yıl, kadınlarda ise 80,3 yıl olarak belirlenmiştir. 2021-2023 döneminde erkeklerin yaşam süresi 74,7 yıla, kadınların ise 80 yıla gerilemiştir. Genel olarak, kadınların erkeklerden 5,3 yıl daha uzun yaşadığı kaydedilmiştir.
15 yaşındaki bireyler için beklenen yaşam süresi 63,5 yıl oldu
Çalışma çağı başlangıcı olan 15 yaşındaki bireylerin ortalama kalan yaşam süresi 63,5 yıl olarak hesaplanmıştır. Bu yaş grubundaki erkeklerin beklenen yaşam süresi 60,9 yıl, kadınların ise 66,1 yıl olmuştur.
30 yaşındaki bireyler için beklenen yaşam süresi 49,1 yıl oldu
Türkiye’de 30 yaşında olan bir bireyin kalan yaşam süresi ortalama 49,1 yıl olarak belirlenmiştir. Erkekler için bu süre 46,6 yıl, kadınlar için ise 51,5 yıl olarak tespit edilmiştir. 30 yaşındaki bireyler için kadın ve erkek arasındaki beklenen yaşam süresi farkı 4,9 yıl olarak kaydedilmiştir.
50 yaşındaki bireyler için beklenen yaşam süresi 30,1 yıl oldu
Türkiye genelinde, 50 yaşındaki bireylerin kalan yaşam süresi ortalama 30,1 yıl olarak belirlenmiştir. Bu yaş grubundaki erkekler için beklenen yaşam süresi 27,8 yıl, kadınlar için ise 32,3 yıl olmuştur.
65 yaşındaki bireyler için kadınlarda beklenen yaşam süresi erkeklerden 3,3 yıl daha fazladır
2021-2023 dönemi hayat tabloları verilerine göre, 65 yaşındaki bireylerin ortalama kalan yaşam süresi 17,4 yıl olarak hesaplanmıştır. Bu yaş grubundaki erkekler için bu süre 15,7 yıl, kadınlar için ise 19 yıl olmuştur. Bu durum, 65 yaşındaki kadınların erkeklerden ortalama 3,3 yıl daha uzun yaşayacağı anlamına gelmektedir.
Cinsiyete ve Yaşa Göre Beklenen Yaşam Süresi (2020-2022, 2021-2023)
Doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il Tunceli’dir
TÜİK verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il Tunceli olarak belirlenmiştir ve bu rakam 80,8 yıldır. Tunceli’yi 79,7 yıl ile Şırnak ve Mardin takip etmektedir. Beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 76,1 yıl ile Kilis’tir. Kilis’i 76,2 yıl ile Gaziantep ve 76,8 yıl ile Adana izlemektedir.
Erkeklerde en uzun yaşam süresinin bulunduğu il Tunceli’dir
Erkeklerde doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 78,1 yıl ile Tunceli’dir. Tunceli’yi 77,1 yıl ile Mardin ve 77 yıl ile Bingöl izlemektedir. Erkeklerde beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 73,2 yıl ile Kilis olarak belirlenmiştir. Kilis’i 73,6 yıl ile Gaziantep ve 74 yıl ile Kırklareli, Edirne ile Adana takip etmektedir.
Kadınlarda en uzun yaşam süresinin bulunduğu il Tunceli’dir
Kadınlarda doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 83,6 yıl ile Tunceli’dir. Tunceli’yi 83,3 yıl ile Şırnak ve 82,5 yıl ile Muğla izlemektedir. Kadınlarda beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 78,7 yıl ile Gaziantep’tir. Gaziantep’i 79,1 yıl ile Kilis ve 79,2 yıl ile Kütahya ve Hatay izlemektedir.
İstanbul ve Ankara’daki Beklenen Yaşam Süreleri
İstanbul’da doğuşta beklenen yaşam süresi 78,6 yıl oldu
Türkiye’nin en kalabalık şehri olan İstanbul, doğuşta beklenen yaşam süresinde 78,6 yıl ile Türkiye ortalamasının üzerinde bir değer göstermektedir. Bu değer, erkeklerde 75,8 yıl, kadınlarda ise 81,3 yıl olarak belirlenmiştir.
Ankara’da doğuşta beklenen yaşam süresi 79,2 yıl oldu
Ankara’da doğuşta beklenen yaşam süresi 79,2 yıl olarak hesaplanmış ve bu değer Türkiye ortalamasının üstünde yer almıştır. Bu durumda, erkeklerin yaşam süresi 76,5 yıl, kadınların ise 81,8 yıl olarak tespit edilmiştir.
Eğitim Düzeyinin Beklenen Yaşam Süresine Etkisi
Eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresinin uzadığı gözlemlendi
Türkiye’de eğitim düzeyine göre beklenen yaşam süresi incelendiğinde, eğitim düzeyinin yükselmesiyle birlikte beklenen yaşam süresinin de uzadığı tespit edilmiştir. Her yaş grubunda, düşük eğitim seviyesine sahip bireylerin beklenen yaşam süreleri daha düşükken, artan eğitim seviyesi ile beklenen yaşam süresinin de arttığı gözlemlenmiştir.
Cinsiyet bazında bakıldığında, hem erkek hem de kadınlar için eğitim düzeyinin yükselmesiyle beklenen yaşam süresinin de arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle, ortaöğretim altı eğitim seviyesine sahip bireyler ile yükseköğretim düzeyine sahip 30 yaşındaki bireyler arasında beklenen yaşam süresi farkının yaklaşık 5 yıl civarında olduğu belirlenmiştir.
Yaş, cinsiyet ve eğitim durumuna göre beklenen yaşam süresi (2021-2023)
Ülkemize özel hayat tabloları, 2013 yılından itibaren Türkiye ve il düzeyinde idari kayıtlardan yıllık olarak üretilmektedir. Hayat tabloları yoluyla elde edilen doğuşta beklenen yaşam süresi bilgisine ek olarak, ilk kez eğitim durumuna göre beklenen yaşam süresi bilgisi de hesaplanmıştır.
