2023 Yılı Eğitim Süreleri ve Cinsiyet Eşitliği
2023 yılı itibarıyla Türkiye’de ilkokula başlama çağındaki bir bireyin en yüksek eğitim kademesini tamamlayana kadar geçirmesi muhtemel süre ortalama 17,9 yıl olarak hesaplanmıştır. Bu süre, ilkokul çağındaki bireyin ortaöğretimi tamamlayana kadar 12,3 yıl ve okul öncesi eğitimde ise 1,6 yıl olarak belirlenmiştir.
Eğitim Kademelerine Göre Muhtemel Eğitim Süresi (2018-2023)
Grafikteki rakamlar, yuvarlama nedeniyle toplamı vermeyebilir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan verilere göre, Muhtemel Eğitim Süresi (MES) 2023 yılında %1,3’lük bir düşüş göstermiştir. İlkokula başlama çağındaki bireylerin en yüksek eğitim kademesini tamamlayana kadar geçireceği muhtemel süre, bir önceki yıla göre toplamda %1,3’lük bir azalma göstermiştir. 2021 yılından bu yana süregelen bu düşüş, erkek bireylerde kadınlara kıyasla daha hızlı bir seyir izlemiştir. 2022 yılına göre erkeklerde MES %2,8’lik bir düşüş ile 17,6 yıla gerilerken, kadınlarda %0,3’lük bir artış ile 18,4 yıla ulaşmıştır.
Cinsiyete Göre İlkokul-Yükseköğretim Kademesinde (ISCED 1-8) Muhtemel Eğitim Süresi (2018-2023)
2023 yılı itibarıyla Türkiye’de muhtemel eğitim süresi, kadınlar için 18,4 yıl, erkekler için ise 17,6 yıl olarak belirlenmiştir. Her iki cinsiyette de en yüksek MES değeri İstanbul’da kaydedilmiştir. Erkeklerde İstanbul’u sırasıyla Karabük, Ankara, Erzincan ve Bayburt takip ederken; kadınlarda ise sıralama Karabük, Tunceli, Ankara ve Rize şeklindedir.
İl Düzeyinde Muhtemel Eğitim Süresi
2023 yılında, il düzeyinde en yüksek muhtemel eğitim süresi 20,3 yıl ile İstanbul’da gerçekleşmiştir. İstanbul’u 19,7 yıl ile Karabük, 19,6 yıl ile Ankara, 19,1 yıl ile Rize ve Erzincan takip etmiştir. Bu süreçte muhtemel eğitim süresi en düşük olan iller ise 14,9 yıl ile Muş ve Şırnak’tır. Bu illeri 15,1 yıl ile Ağrı ve Şanlıurfa, 15,8 yıl ile Mardin izlemektedir.
Muhtemel Eğitim Süresinin Son 5 Yıldaki Değişimi
2019 ile 2023 yılları arasında muhtemel eğitim süresinin en çok arttığı il %8,3 ile Gümüşhane olmuştur. MES’in en çok artış gösterdiği diğer iller ise sırasıyla %4,6 ile Hakkari, %2,5 ile Van, %2,1 ile Diyarbakır ve %1,7 ile Ağrı’dır. Aynı dönemde, muhtemel eğitim süresinin en çok düştüğü iller ise %10,4 ile Eskişehir, %10,3 ile Çankırı, %10,0 ile Yalova, %9,6 ile Antalya ve %8,6 ile Muğla olarak sıralanmıştır.
Cinsiyet Eşitliği Endeksi
Muhtemel eğitim süresi (MES), genel anlamda bir bireyin ilgili eğitim kademesine giriş yaşında geçirmesi muhtemel örgün eğitim süresini ifade eder. Birleşmiş Milletler tarafından Türkiye dahil tüm ülkeler için yayımlanan MES, ulusal politikaları yönlendirebilecek şekilde il düzeyinde resmi istatistikler olarak üretilmektedir.
2023 yılında cinsiyet eşitliği endeksi, kadınların muhtemel eğitim süresi değerinin erkeklere oranı ile hesaplanmıştır. ISCED 1-8 kademesinde (ilkokul-yükseköğretim) cinsiyet eşitliği endeksi 2023 yılında 1,05 olarak belirlenmiştir. 2018 yılında 0,97 olan bu endeks, 2023 yılında 0,08 puanlık bir artış göstererek kadınlar lehine bir değişim yakalamıştır.
Endeksin en yüksek olduğu beş il sırasıyla 1,12 ile Tunceli ve Iğdır, 1,10 ile Çanakkale, 1,09 ile Bartın ve Çankırı olarak sıralanmıştır. Cinsiyet eşitliği endeksinin en düşük olduğu iller ise 0,95 ile Bitlis, Şanlıurfa ve Siirt, 0,96 ile Muş ve 0,98 ile Batman olarak belirlenmiştir.
İllere Göre Muhtemel Eğitim Süresinde Cinsiyet Eşitliği Endeksi (ISCED 1-8), 2023
