TÜRK-İŞ Açıklaması: Eylül Ayında Açlık ve Yoksulluk Sınırları Yükseldi
Foreks – TÜRK-İŞ, Eylül 2024 itibarıyla açlık sınırının 19.830 TL, yoksulluk sınırının ise 64.595 TL’ye ulaştığını duyurdu. Bu durum, toplumun geniş bir kesimi için günlük yaşam mücadelesinin giderek zorlaştığını gösteriyor. Ücret artışlarının, aynı dönemdeki fiyat artışlarının gerisinde kalması, çalışan kesimin yaşam koşullarının daha da kötüleşmesine yol açmaktadır.
Yapılması gereken zorunlu harcamalar (kira, elektrik, ulaşım vb.), bir ailenin yeterli ve dengeli beslenebilmesi için gıda harcamasına yeterli pay ayırmasına olanak tanımamaktadır. TÜRK-İŞ’in 2024 Eylül ayı araştırmasına göre, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için gerekli olan aylık gıda harcaması (açlık sınırı) 19.830,73 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca, bu ailenin gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve diğer zorunlu ihtiyaçlarının toplamı (yoksulluk sınırı) 64.595,21 TL’ye yükselmiştir. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 25.706,18 TL olarak hesaplanmıştır.
TÜRK-İŞ’in verilerine göre, “mutfak enflasyonu” Eylül 2024 itibarıyla şu şekilde gelişmiştir:
- Süt, Yoğurt, Peynir Grubu: Bu gruptaki süt, yoğurt ve peynir ürünlerinde geçtiğimiz aya göre herhangi bir fiyat değişikliği gözlemlenmemiştir. Fiyatlar, rekabet nedeniyle kontrollü bir şekilde aynı seviyede kalmıştır.
- Et, Tavuk, Balık, Yumurtalar ve Kuru Baklagiller: Et fiyatları, özellikle tavuk ürünleri hariç, kısmen azalmıştır. Dana etinin kilogram fiyatı 26 TL, kuzu etinin kilogram fiyatı ise 12 TL düşmüştür. Tavuk eti fiyatı sabit kalmıştır. Avlanma yasağının kaldırılmasıyla birlikte balık çeşitleri de artmış, palamut, hamsi, levrek ve çupra gibi balıkların kilogram fiyatları 150 TL ile 450 TL arasında değişiklik göstermiştir. Okulların açılmasıyla yumurta fiyatları bu yıl da artış göstermiştir. Kuru baklagillerde, nohut ve kırmızı mercimek fiyatlarında 2-3 TL’lik artış yaşanırken diğer ürünlerin fiyatları stabil kalmıştır.
- Taze Sebze-Meyve Grubu: Taze meyve ve sebze fiyatları, bu ay mutfakta olumsuz bir etki yaratmıştır. Patates ve kuru soğan fiyatlarında bir değişiklik gözlemlenmemiştir. Meyve fiyatlarında ortalama 3 TL, sebze fiyatlarında ise ortalama 10 TL’lik artışlar yaşanmıştır. Ortalama sebze fiyatı 37,50 TL, meyve fiyatı ise 63,43 TL olarak belirlenmiştir.
- Ekmek ve Tahıllar: Ekmek fiyatı, en son Mayıs ayında yapılan zamla birlikte 200 gramı 10 TL olarak kalmıştır. Pirinç, bulgur, makarna ve irmik fiyatlarında da değişiklik olmamıştır. Ancak un fiyatlarında bazı marketlerde artışlar gözlemlenmiştir.
- Yağlar ve Diğer Gıda Maddeleri: Ayçiçek yağının kilogram fiyatında 5 TL’lik artış tespit edilmiştir. Zeytinyağı, tereyağı ve margarin fiyatları sabit kalmış, yeşil zeytin fiyatı 7 TL artarken siyah zeytin fiyatı 4 TL düşmüştür. Baharat ürünlerinde artışlar devam etmekte, çay fiyatlarında ise marketler arasında değişkenlik gözlemlenmiştir. Ihlamurda yeni mahsulün gelmesiyle birlikte önemli bir fiyat artışı yaşanmıştır. Diğer ürünlerden pekmez fiyatı 3 TL artarken, bal ve şeker fiyatları sabit kalmıştır. Reçel fiyatı ise düşmüştür. Tuz ve salça fiyatları da önceki ay ile aynı seviyede kalmıştır.
Gıda Harcamalarındaki Değişim:
- Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı: %2,90
- Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı: %37,40
- Son On İki Ay İtibariyle Değişim Oranı: %48,72
- On İki Aylık Ortalamalarla Değişim Oranı: %71,23
TÜRK-İŞ’in yaptığı bu araştırma, toplumun gıda harcamalarındaki artışları ve genel yaşam maliyetlerini gözler önüne sermektedir. Bu veriler, ekonomik koşulların ne denli zorlayıcı olduğunu ve çalışan kesimin yaşam standartlarının düşmesinin kaçınılmaz hale geldiğini açıkça göstermektedir.
